پس از اما و اگرهای فراوان دولت سعودی در مورد برگزاری حج تمتع در‌سال ١٣٩٩، بعثه مقام ‏معظم رهبری و سازمان حج و زیارت در بیانیه مشترکی با اشاره به اعلام عربستان مبنی بر برگزاری ‏مناسک حج امسال به صورت محدود و داخلی برای آن کشور اعلام کردند که زائران ایرانی امسال به ‏سرزمین وحی اعزام نخواهند شد. آمارهای منتشر شده در نیمه دوم‌سال گذشته از اعزام ‎‏۸۷‏‎ ‎هزار و ۵۵۰ نفر از ایران به حج تمتع در‌سال ۱۳۹۹خبر داد اما با شیوع کرونا، وضع برنامه‌های ‏فرهنگی و عبادی تحت‌الشعاع قرار گرفت تا درنهایت این فریضه الهی به صورت محدود و داخلی در ‏عربستان اجرا شود.

به گزارش «شهروند» رفتار و عملکرد عربستان‌سعودی در طول این ‏چند ماه در مسأله برگزاری حج شفاف و روشن نبود، اما دستگاه‌ اجرایی کشور ‏فعالیت‌های ‌آماده‌‌سازی حج را با جدیت در طول این چند ماه پیگیری کرد. بر همین اساس، مرکز ‏پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال‌احمر از اواخر‌سال گذشته احتمالات مختلف در برپایی حج تمتع ‏را بررسی و برنامه‌ریزی لازم را برای هر احتمالی اتخاذ کرد. مسأله‌ای که روزگذشته طاهر درودی، ‏معاون حج و عمره مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال‌احمر در گفت‌وگو با «شهروند» به آن ‏اشاره کرد. بنا به گفته این مقام مسئول با توجه به بیانیه مشترک بعثه مقام معظم رهبری و سازمان حج ‏و زیارت  مبنی بر اعزام نشدن زائران ایرانی به سرزمین وحی در امسال، عملیات حج سال ٩٩ در ‏مرکز پزشکی حج و زیارت از روز سه‌شنبه متوقف شده است. طاهردرودی با بیان اینکه زائران ایرانی امسال به سرزمین وحی اعزام نخواهند شد، ابراز امیدواری ‏کرد که به یاری خداوند و با فراهم‌شدن شرایط بهداشتی مساعدتر و حل بحران کرونا ارایه خدمات ‏پزشکی به زائران بیت‌الله الحرام در حج تمتع‌سال آینده با تمام توان و ان‌شاءالله بهتر از گذشته ‏انجام ‌شود. او در گفت‌وگو با «شهروند» در مورد برنامه‌ریزی و فعالیت اتخاذ شده ‏درباره حج ٩٩ افزود: «لازم بود تا هرچه زودتر فعالیت‌های مرتبط آغاز شود. در این مسیر ‏ارگان‌های مختلفی دست به کار شدند تا در این قرار عاشقانه همراه زائران باشند.» بنا به گفته این مقام ‏مسئول، کارکنان مرکز پزشکی حج و زیارت، ‌٣٠هزار نفر از زائران را معاینه کردند.‏

پزشکان اعزامی در اولویت بعدی

فعالیت مرکز پزشکی حج و زیارت درباره حج ٩٩ با اعلام فراخوان پذیرش پزشک از نیمه دوم ‏سال گذشته آغاز شده است. معاون حج و عمره مرکز پزشکی جمعیت هلال‌احمر با تأکید بر اینکه ‏نحوه انتخاب و گزینش پزشکان براساس نیازسنجی‌ها صورت گرفته، افزود: «از زمان اعلام فراخوان ‏جذب پزشکان متقاضی حج۹۹، پزشکان  در سامانه ثبت‌نام کردند و براساس تخصص و تجربه ‏حضور در مراسم‌هایی همچون اربعین انتخاب شده‌اند.» بنا به گفته درودی، حدود ٢۵‌درصد از پزشکان ‏از طریق فراخوان به‌عنوان پزشک اولی برگزیده شدند و مابقی هم از همکاران باتجربه مرکز پزشکی ‏جمعیت بودندکه سابقه حضور در حج را داشتند. بنا به گفته این مقام مسئول، انتخاب ‏همکاران پزشک حج و معرفی آنان براساس معیارهای ارزشیابی حج و عتبات بوده است. درودی در ادامه اظهار امیدواری کرد که با توجه به شوق این ‏گروه از پزشکان برای تشرف به حج، در آینده‌ برنامه‌ریزی به نحوی باشد که این افراد در اولویت ‏اعزام‌های بعدی قرار گیرند. این مقام مسئول با اشاره به برنامه‌ریزی‌های مرکز پزشکی برای انتقال ‏تجهیزات مصرفی و دارو به کشور عربستان، گفت: «با توجه به احتمال لغو حج، ‏تمهیداتی اندیشیده شد که دارویی خریداری قطعی نشود، این برنامه‌ریزی‌ باعث شد جمعیت هلال‌‏احمر متحمل ضرر و زیانی درمورد مرجوعی دارو نشود.»‏

غربالگری ٢٠‌هزار زائر

‎درودی با اشاره به تفکیک و غربالگری زائران برای انجام معاینات پزشکی افزود: «امسال با توجه به ‏شیوع کرونا و احتمال کاهش سهمیه کشورها، از ابتدا واکسیناسیون زائران زیر ۶۰‌سال انجام ‏شد. در این غربالگری واکسیناسیون نزدیک ٢٠‌هزار زائر صورت گرفت.» بنا به گفته این مقام ‏مسئول، اگر این زائران تا دوسال دیگر به حج مشرف شوند، نیاز به واکسیناسیون مجدد ندارند. درودی ‏در بخش پایانی گفت‌وگوی خود ابراز امیدواری کرد که با بهبود شرایط و شاخص بهداشتی در دنیا و ‏همچنین نظر مثبت ستاد ملی مقابله با کرونا، راهپیمایی اربعین برگزار شود. بنا به گفته معاون حج و عمره مرکز پزشکی حج و زیارت جمعیت هلال‌احمر، ‏برنامه‌ریزی مرکز پزشکی برای اربعین‌سال٩٩ از اربعین سال گذشته آغاز شده بود. او در این زمینه گفت: «در حاضر فعالیت تمام درمانگاه‌های جمعیت هلال‌احمر در عراق متوقف ‏شده است. اما اگر اوضاع بهبود یابد، مراکز درمانی ایران در کربلا و نجف شرایط خوبی دارند.» ‏در هر حال حج تمتع‌سال ٩٩ تعطیل شد. مورخان تاکنون ۴۰مورد تعطیلی حج به دلیل ‏تنش‌های سیاسی، بلاهای طبیعی، شیوع بیماری واگیردار، رکود اقتصادی، گرانی، ناامنی، وجود ‏راهزن‌ها و دزدان را ثبت کرده‌اند.‏

استراتژی مرکز پزشکی حج و زیارت هلال احمر

مرکز پزشکی حج جمعیت هلال‌احمر سال‌هاست در کنار زائران ‏خانه خدا و اماکن مقدسه بوده است‎. از ‏توانمندی‌ها و وظایف این مرکز، تلاش برای بازتوانی، ارتقا و حفظ سلامت زائران است. این سازمان همواره با ترکیبی از بهترین و ‏باتجربه‌ترین نیروهای متخصص بهداشتی درمانی در مراکز درمانی یا بیمارستان‌های خود در این عرصه به ارایه خدمات ‏پرداخته است. رضایتمندی عام مسئولان مرتبط و زائران عزیز، آمار خدمات ارایه شده در این سال‌ها و ‏سیر نزولی تعداد بیماران و درگذشتگان از نشانه‌های ارتقای صعودی ‏کیفیت خدمات در این حوزه است.